Uluslararası karayolu taşımacılığında geçiş belgesi kotaları, geçiş ücretleri ve sürücü vizeleri AB ile ticareti kıskaca almış durumda. Sıcak yaz koşullarında sınır geçişlerinde de uzun TIR kuyrukları oluşuyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı özellikle transit taşımalarda geçiş belgesi kotaları ve ücretleri konusunda son dönemde kara yolu taşımacılık sektörünü rahatlatacak gelişmeler sağladı ve önemli kazanımlar da elde edildi. Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan’ın da aralarında bulunduğu bazı AB üyesi ülkelerden sağlanan geçiş belgesi sayılarında da önemli artışlar oldu. Bazı ülke geçişlerinde ise geçiş ücretlerinin tamamen kaldırılması sağlandı.
AB ülkelerinin transit taşımalarda Türk taşımacılarına uyguladıkları transit kısıtlamaların ise Türkiye-AB ticaretine olumsuz etkileri kendini hissettiriyor. Sürücülerin vize almadaki sıkıntıları yanı sıra, geçiş belgesi kotaları, geçiş ücretleri ve Kapıkule başta olmak üzere sınırlarda uzayan TIR kuyrukları lojistik ve dış ticaret sektörünün sorunu olmaya devam ediyor. Kapıkule’den çıkış yapan bir TIR’ın yolculuğu AB üyesi olan veya olmayan ülkeleri kapsadığı için bu yolculuğun geçiş belgesi engeline takılmaması gerekiyor. AB üyesi olmayan Sırbistan AB’ye geçişte önemli bir kavşakta bulunuyor.
Sırbistan geçişlerinde 2022’den bu yana önemli bir sorun gözlenmiyor. Ancak Türkiye’nin AB’deki en büyük ticari ortağı Almanya’ya ulaşmak için Türk TIR’ları Çekya topraklarını kullanmak zorunda. Çekya’nın geçiş belgesi konusunda Almanya gibi cömert olmadığı düşünülünce TIR geçişlerinde Çekya kotası uluslararası kara taşımacılığı yapan şirketler için sorun oluşturmaya devam ediyor. Çekya, Türk TIR’larından bir dönem transit geçişlerde geçiş belgesi istemezken, ülkenin karayolu altyapısını ve TIR sayısındaki ciddi artışı gerekçe göstererek kota uygulamasına devam ediyor.
Çekya’nın yanısıra İtalya, Avusturya, Slovenya da geçiş belgelerinde en fazla baskının hissedildiği ülkeler arasında yer alıyor. Küresel ticaret sınırları aşan bir ticaret olması yönüyle geçiş belgesi ve geçiş kotaları gibi engellerin kaldırılması ve sınır geçiş işlemlerinin dijitalleşmesi doğu batı ekseninde ticaretin serbestleşmesi ve hızlanması açısından büyük bir önem taşıyor.
Belirli sayıda ikili, transit, üçüncü ülke ve dönüş yükü geçiş belgeleri her yılın başında ilgili ülkelerden Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı tarafından teslim alınarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) organizasyonunda dağıtıma sunuluyor.
GEÇİŞ BELGESİNDE NAKİTSİZ DÖNEM 24 EYLÜL’DE BAŞLIYOR
Geçiş belgelerinde nakit ödeme uygulamasına zaman kaybı ve güvenlik açığı dolayısıyla son veren TOBB, yeni bir sisteme geçecek. “Abonman Sistemi” ile firmalar kendi belirledikleri tutarı kullanıcı hesaplarına sanal pos sistemi aracılığıyla GEBOS-2 (Geçiş Belgesi Otomasyon Sistemi) üzerinden önceden yükleyebilecekler ve her bir geçiş belgesi satın alımlarında mevcut bakiyelerinden geçiş belgesi ücreti tahsil edilecek. Abonman sistemi uygulaması 24 Eylül 2024 tarihi itibarıyla hayata geçirileceği için bu tarihten sonra herhangi bir nakit ödeme yapılmayacağı duyuruldu.
TÜRK SÜRÜCÜLERİNE UYGULANAN VİZE ENGELİNE KARŞI İMZA KAMPANYASI
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND), Türk sürücülerine uygulanan Schengen vize engellerine dikkat çekmek ve bu sorunun çözülmesi için bir imza kampanyası başlattı. Change.org üzerinden başlatılan kampanya, Türk sürücülerinin yaşadığı vize sorunlarını gündeme taşımayı, AB ve Türk yetkililerinden acil çözüm talep etmeyi amaçlıyor.
Kampanya metninde “Türk sürücüleri, AB’nin Türkiye’de ürettiği malı AB’ye, AB’nin kendi içinde ürettiği malı Türkiye’ye ve üzerinden Kafkaslar, Orta Asya ve Ortadoğu’ya taşımaktadırlar. Sürücüye vize engeli esas itibariyle Avrupa’nın kendi çıkarına aykırı bir durumdur. TIR sürücülerine yönelik Schengen engeline dur deyin. Ticaretin önündeki bu duvarı kaldırmak, bu haksızlığa son vermek için imza kampanyamıza katılın” denildi.
