Avrupa Birliği’nde başbakanlık koltuğunda en uzun süre oturan siyasetçilerden olan Hollandalı Mark Rutte (57), 10 yıldır görevde olan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in halefi olarak resmen atandı. Bu görevi üstlenecek dördüncü Hollandalı olan Rutte, NATO’ya üye 32 ülkenin daimi temsilcilerinden oluşan Kuzey Atlantik Konseyi’nde (NAC) alınan karar gereği 1 Ekim’de göreve başlayacak. Rutte, karar sonrasındaki sosyal medya mesajında NATO Genel Sekreteri olarak atanmasının kendisi için büyük bir onur olduğunu belirterek, “İttifak kolektif güvenliğimizin temel taşıdır ve öyle de kalacaktır” dedi. Stoltenberg de güçlü bir lider ve uzlaşı sağlayıcı olarak tanımladığı Rutte için, “NATO’yu emin ellere bıraktığımı biliyorum” ifadelerini kullandı. Stoltenberg’le çok iyi bir ilişki kuran Türkiye’nin, uzlaşı sağlama ve zorluklardan sıyrılma becerisi nedeniyle Hollanda’da “Teflon Mark” lakabıyla anılan Rutte’den önemli beklentileri var:
TERÖRLE MÜCADELE: Türkiye, terörle mücadelenin NATO’da en önemli konu başlıklarından biri haline gelmesini hatta iki ana tehditten biri sayılmasını sağlayan ülkelerin başını çekiyor. Ankara’nın Rutte’den en önemli beklentisi de bu alanda. Türkiye, Stoltenberg’in terörle mücadele konusunda gösterdiği hassasiyetin Rutte tarafından sürdürülmesini talep ediyor.
KISITLAMALAR: Bazı müttefikler tarafından Türkiye’ye yönelik olarak uygulanan ihraç kısıtlamaları konusunda Rutte’nin yapıcı ve olumlu bir yaklaşım izlemesi de Ankara’nın beklentileri arasında. Türkiye, kısıtlamaları İttifak ruhuna aykırı ve kabul edilemez olarak değerlendiriyor. Stoltenberg, bu kısıtlamaların zarar verici olduğunu açıkça beyan etmişti. Türkiye, Rutte’nin de bu çizgiyi benimsemesini istiyor.
NATO-AB İLİŞKİLERİ: Rutte’nin AB’nin en deneyimli siyasetçilerinden olması ve Birlik üyelerinin çok büyük bir bölümünün aynı zamanda NATO üyesi olması, AB üyesi olmayan Türkiye’nin üçüncü beklentisinin bu alanda olması sonucunu doğuruyor. Türkiye, AB’nin zaman zaman iki örgüt arasında 2003’te belirlenen çerçevenin dışına çıkmasından ve adeta NATO’ya rakip gibi davranmasından rahatsız. Rutte’nin bu çerçeveye ve ittifak üyelerinin duruşuna sahip çıkması Türkiye’nin beklentileri arasında.
‘TRUMP’A FISILDAYAN ADAM’
Rutte, NATO açısından zorlu bir dönemde göreve geliyor. Bir yandan Ukrayna’daki savaş diğer yandan ilk görev döneminde NATO’ya yaklaşımı hiç de olumlu olmayan Donald Trump’ın tekrar ABD Başkanı seçilme ihtimali Rutte açısından önemli sınamalar arasında yer alacak. Rutte, Ukrayna’da sert bir çizgiye sahip ve Moskova’ya karşı hareket edilmesini uluslararası düzenin korunması açısından gerekli görüyor. ABD Başkanı olduğu dönemde kurduğu ilişki nedeniyle, “Trump’a fısıldayan adam” yakıştırmasının yapıldığı Rutte, tutumunu “Dans pistinde kim varsa onunla çalışmalıyız” sözleriyle özetliyor.
BİSİKLETE VEDA EDECEK
BİR araba satıcısının oğlu olan ve siyasete Hollanda’daki liberal sağ eğilimli Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi’nden (VVD) atılan Mark Rutte, tutumluluğu ve alışkanlıklarıyla bilinen bir isim. Hiç evlilik yapmamış olan ve çocuğu bulunmayan Rutte yaklaşık 30 yıldır aynı evde oturuyor. Tatilde her yıl aynı evi kiralıyor, kişisel seyahatlerinde de genelde aynı otellerde kalıyor. İşe bisikletle gitmesiyle de tanınan Rutte, NATO Genel Sekreteri olarak koltuğa oturduktan sonra nereye giderse gitsin tabi olacağı artırılmış güvenlik protokolü nedeniyle bu alışkanlığına ara vermek zorunda kalacak.
ERDOĞAN’DAN TEBRİK TELEFONU
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, NATO’nun yeni Genel Sekreteri Mark Rutte’yi telefonla arayarak tebrik ettiğini söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, temmuz ayında Washington’da yapılacak NATO Liderler Zirvesi’nde Rutte ile bir araya geleceğini belirterek, “O da ‘Washington’ı beklemeden ben Türkiye’ye geleceğim’” dediğini söyledi.
İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada da “Görüşmede Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Rutte’ye yeni görevinde başarılar diledi. Rutte de görüşmede Cumhurbaşkanımız Erdoğan’a desteklerinden dolayı teşekkür etti” denildi. Rutte, nisan ayında İstanbul’da Erdoğan ile görüşerek destek istemişti.
